31 dic 2010

noite do Pandigueiro no día de san Silvestre

Contan que nas devesas da montaña luguesa habita un carboeiro de aspecto desfarrapado que a noite do 31 de Decembro visita ás crianzas durmidas para comprobar se están ben alimentadas. Cando teñen a barriga chea déixalles de presente unha manchea de castañas animándoas a seguir así todo o ano. Cando non o están deixa tamén as castañas pero non di nada. Ás veces tamén deixa brinquedos de madeira que constrúe coas súas mans.
Ao carboeiro chámanlle Apalpador en terras do Courel e Pandigueiro na serra da Cabeza Grande de Manzaneda. Tamén din que fuma en pipa e come xabarín e bagas silvestres. Este personaxe entrañable é tan autóctono coma os pradairos e as faias das devesas e, igual que as árbores dos nosos bosques foron taladas para plantar no seu lugar piñeiros e eucaliptos, el foi substituído por un personaxe foráneo con vocación máis consumista. Emparentado co Olentzero ou Olentzaro do Nadal basco e carboeiro coma el, o leñador Esteru de Cantabria e con personaxes da tradición europea coma o santo Nicolás ou Santa Claus o Pandigueiro é o noso pai Natal ou papá Noel, pero non leva traxe reluciente nin pucha vermella senón que vai cheo de remendos e cubre a cabeza cunha boina que é o que os homes costuman levar por esas terras do interior da Galiza. Non é tan famosos coma eles porque non merca en grandes almacéns nin incita ao consumo desenfreado. Tampouco gabea polos balcóns nin pendura das fenestras. A noite do ano vello reparte froitos para simbolizar a abundancia da terra.

Igual que as nosas árbores foron reducidas aos recantos do bosque que xa foi, o xigante Apalpabarrigas foi relegado á lembranza dos maiores dunhas poucas aldeas e da noite de nadal pasou a ser celebrado na mundana noite do fin do ano, curiosamente na festividade de san Silvestre, patrón de pobres e da xente sen traballo.
Temos que tomar conta porque igual que se eclipsan as estrelas coas luces desnortadas das cidades, as historias poden perderse para sempre e con elas as palabras e coas palabras a lingua. E sen bosques nin estrelas, sen historias e sen lingua propia que seremos?
Temos de todo e non nos decatamos do moito que perdemos.
Será que cando todo se ten acaba por non se ter nada?

Mais o Apalpador aínda vive nos soños de nenos que como Antón se perden no corazón das fragas...
No noso cantiño de productos autóctonos con ar de haima aberta, puxemos tamén o conto de Antón e O Apalpador. A ver se así o noso amigo nos visita, mesmo que sexa na noite de reis.



30 dic 2010

punto de mira

 
E se o sol o volatilizase?? ninguén gosta!



29 dic 2010

pescarán nubes?



 



24 dic 2010

a dura vida do vello Nicolás

Un poema de Neil Gaiman en versión vídeo, encontrado en Vimeo estes días:

"Nicolás era máis vello que o pecado, a súa barba non podía estar máis branca. Quería morrer.

Os ananos nativos das covas do Ártico non falaban na lingua del senón nunha leria propia e realizaban rituais incomprensibles cando non estaban traballando nas fábricas.

Unha vez ao ano obrigábano, entre bágoas e baixo protestas, a ir pola Noite Sen Fin. Durante a xornada permanecía ao lado de cada criatura do mundo deixando un dos presentes invisibles dos ananos ao pé da cama. As crianzas durmían, conxeladas no tempo.
El envexaba a Prometeo e Loki, Sísifo e Xudas. O seu castigo era máis sombrío.
Ho.
Ho.
Ho."

23 dic 2010

merry christmas mr lawrence

Non vimos a lúa sangrante, o eclipse foi eclipsado polas nubes.
Ula a lúa?!! Que desolación.
O sol morreu esa mesma tarde. Pero os libros sagrados contan desde tempo inmemorial que ao terceiro día resucita e volta a nacer entre as estrelas dunha constelación zodiacal, que en tempos foi virxe (Virgo) e agora amazona (Saxitario).



Podemos contarnos as historias que queiramos que poderán asombrar ou aborrecernos, podemos acreditar nunha, en todas ou en ningunha; o que non podemos é tan siquera imaxinar que o sol non volva mover o rodicio do tempo.
Non é raro que celebremos o sol nado, cada nadal.

20 dic 2010

eclipse de lúa e solsticio de decembro

Na data de mañá martes 21 de decembro de 2010 conflúen dous importantes eventos astronómicos: eclipse de lúa e solsticio de inverno.

A lúa está chea e probablemente a piques de saír a estas horas da tarde.

Veremos o eclipse de mañá cedo, antes de que se poña a lúa cara ao oeste. Se non é posible velo, na seguinte web retransmitirase en directo desde o Teide.

http://www.eclipsesolar.es/index_es.html

O solsticio producirase tamén mañá martes perto da medianoite. Nesta data os raios solares caen perpendiculares sobre o paralelo 23,5° sur, chamado Trópico de Capricornio porque hai uns catro mil anos durante este solsticio, o Sol tiña como fondo a constelación de Capricornio. Actualmente debido á precesión, prodúcese na constelación de Saxitario, "perto" de Ofiuco.

18 dic 2010

xemínida caíndo sobre Cangas

A medianoite do martes pasado, día de máxima afluencia das xemínidas, foi visto un bólido sobre o Morrazo dirixíndose cara a Cíes.
Onte estaba pensando que por máis pródigas que andaban non tiña visto ningunha e desde o meu observatorio entre a contaminación lumínica e a lúa facendo de farol non había perspectiva de vela, así que xa me conformaba con facer unha foto do luar ademais detrás do cristal que a esas horas facía un frío que pelaba. Con tan boa pata que nese momento caía unha luminosa estrela fugaz sobre Cangas. Non chegaría a bólido pero quedou rexistrada na foto riscando o horizonte. Facendo clic para agrandar a imaxe pódeselle distinguir a cor verdosa, abaixo cara a dereita.



A foto non fai xustiza ao brillo pero atrapou a xemínida no intervalo dos catro ou cinco segundos que durou a exposición para fotografar a lúa reflectida no mar.

Parece ser que este mes de decembro as xemínidas, con orixe nun asteroide chamado "3200 Faetón", abundan máis ca outros anos e con magnitudes que van até -10 o que supera en máis do dobre á do planeta Venus.

Moi poucos destes meteoros chegan a caer en terra pois son tan pequenos que se desintegran co roce da atmósfera. Cando o fan son chamados "meteoritos", coma este que me regalaron proveniente de Campo del Cielo, Chaco, Arxentina onde caeu hai uns 4000 anos entre os moitos fragmentos dun bólido que chegou a impactar na superficie.



Un anaco do espazo exterior atrapado pola gravidade da Terra.