telescopio de Galileo
Galileo, que empezara estudando medicina e acabara dedicándose ás matemáticas, home curioso e amante da astronomía, aos 46 anos desmontou aquel “tubo óptico” como lle chamaban daquela, cambiou e combinou lentes e fabricou un co que apuntou directamente á lúa, descubrindo con asombro que tiña vales e montañas, comprobando que a Vía Láctea estaba formada por unha impresionante morea de estrelas e que Xúpiter tiña catro lúas (as que aquel trebello permitía ver).
Esa visión fixo tambalear os fundamentos da cosmoloxía creada por Aristóteles e Ptolomeo ocasionando serios problemas coa Igrexa. Aquel sinxelo “cannocchiale” que achegaba e agrandaba os obxectos, desmontaba todo un sistema de pensamento ofrecendo unha concepción máis ampla do mundo. Máis tarde Galileo fixo outras asombrosas observacións que afianzaron as súas crenzas copernicanas, como as fases de Venus, as manchas no sol ou a estraña apariencia de Saturno (semallaba ter “orellas” que resultaron ser aneis).
A súa defensa do heliocentrismo valeulle un longo proceso inquisitorial que o obrigou a abdicar das ideas e verse confinado nunha vila en Florencia ata a súa morte en 1642, pero as evidencias das observacións feitas co telescopio reflíctense na súa famosa frase: E PUR SI MUOVE!
En 1932 publicou o Diálogo sobre os principais sistemas do mundo, ptolemaico e copernicano na lingua italiana en lugar de latín culto, para así facer chegar a nova perspectiva do mundo á maior xente posible. Pero, considerando as autoridades eclesiásticas unha herexía a súa defensa das ideas copernicanas, os exemplares do Diálogo foron queimados e a sentencia lida publicamente en todas as universidades. Só en 1992 a igrexa católica admitíu que as opinións de Galileo sobre o Sistema Solar eran correctas e que o seu xuízo tiña sido inxusto.
telescopio do observatorio de Forcarei, Pontevedra
Pasaron 400 anos e agora temos grandes telescopios na terra e tamén no espazo, sen atmósfera que distorsione a vista, algúns explorando o Universo máis alá do espectro visible, como os do observatorio de raios X Chandra, o telescopio espacial de raios gamma Fermi e o famoso Telescopio Espacial Hubble que, igual que o de Galileo, creou un antes e un despois na visión do cosmos, sorprendéndonos con imaxes impactantes como as da colisións entre galaxias, ou o impacto do cometa Shoemaker-Levy con Xúpiter, as remotas nebulosas, ou planetas orbitando outras estrelas; descubrimentos que nos fan revisar continuamente as ideas que nos facemos do mundo.
Os denominados Campo Profundo e Ultra Profundo do Hubble transpórtannos ao principio dos tempos puidendo observar galaxias a máis de 13 mil millóns de anos luz.
telescopio espacial Hubble
Recentemente lanzouse o observatorio europeo Herschel que estudará a formación de estrelas e galaxias.
Se un simple telescopio de poucos aumentos deu volta á maneira de pensar dos contemporáneos de Galileo, que voltas non dará a nosa cabeza cando todas eses xoguetes espaciais desvelen realidades até agora invisibles e por tanto inconcebibles.
O telescopio espacial James Webb lanzarase ao espazo en 2014 para indagar na historia do Universo, na posibilidade de vida nos planetas extrasolares,... e captará obxectos moito máis distantes no espazo e no tempo, como o propio nacemento do universo, e por que non, o momento en que a humanidade comeza a habitar este planeta.
Conseguiremos ver o álbum das primeiras fotografías? Igual nos sorprendemos comprobando o pouco primitiva que era aquela humanidade e averiguaremos por fin de onde procedían os extraordinarios coñecementos que algunhas civilizacións posuían e, a saber por que, fóronse perdendo.
